اتاق سرور یکی از اماکن بسیار مهم در هر مرکز داده و زیرساخت فناوری اطلاعات است که نیاز به مراقبت و نظارت دقیق دارد. برای اطمینان از عملکرد بهینه و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی، بررسی چک لیست روزانه اتاق سرور و همچنین چک لیست دوره‌ای اتاق سرور امری ضروری است. چک لیست بازدید از اتاق سرور به عنوان ابزاری مهم در مدیریت صحیح این فضا، به متخصصان و مدیران کمک می‌کند تا از سلامت تجهیزات، تهویه مناسب، امنیت فیزیکی و عملکرد صحیح سرورها مطمئن شوند. چک لیست روزانه اتاق سرور باید شامل بررسی اجزای مختلف مانند سیستم‌های خنک‌کننده، برق اضطراری، عملکرد سرور و محیط فیزیکی باشد. همچنین چک لیست دوره‌ای اتاق سرور تمرکز بیشتری بر ارزیابی‌های دقیق‌تر و پیشگیرانه در بلندمدت دارد. در این مقاله از ویرانت به معرفی و توضیح این چک لیست‌ها می‌پردازیم و بهترین شیوه‌های عملی برای استفاده از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
چک لیست بازدید از اتاق سرور، یک مجموعه از اقدامات و روندهایی است که به‌طور منظم برای بررسی و نظارت بر سلامت و عملکرد تجهیزات و زیرساخت‌های اتاق سرور انجام می‌شود. هدف از بررسی چک لیست سرور، اطمینان از عملکرد بهینه و ایمنی تجهیزات در اتاق سرور است تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود و نیاز به تعمیرات اضطراری کاهش یابد. این چک لیست‌ها معمولا شامل مواردی می‌شود که می‌توانند به‌طور روزانه، هفتگی یا ماهانه بررسی شوند. این موارد به‌طور کلی در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند: چک لیست سرور روزانه و چک لیست سرور دوره‌ای.
1. چک لیست روزانه اتاق سرور
چک لیست روزانه معمولا شامل بررسی موارد حساس و ضروری می‌شود که می‌تواند به‌سرعت بر عملکرد سرورها و سایر تجهیزات تاثیر بگذارد. این چک لیست شامل نظارت بر وضعیت سیستم‌های تهویه، پایداری برق، امنیت فیزیکی و وضعیت دستگاه‌های ذخیره‌سازی اطلاعات است.
2. چک لیست دوره‌ای اتاق سرور
چک لیست دوره‌ای معمولا شامل ارزیابی‌های عمیق‌تری است که می‌تواند به‌صورت هفتگی، ماهانه یا سالانه انجام شود. این چک لیست‌ها ممکن است شامل بررسی وضعیت سخت‌افزار سرورها، به‌روزرسانی نرم‌افزاری، تست سیستم‌های پشتیبان‌گیری و تامین انرژی، بررسی سلامت هاردها و دستگاه‌های ذخیره‌سازی و انجام تست‌های امنیتی برای جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز باشد.
چک لیست بازدید از اتاق سرور چه اهمیت و مزایایی دارد؟
با توجه به اهمیت بالای اتاق سرور، چک لیست بازدید از اتاق سرور نیز دارای اهمیت زیادی است. در ادامه اهمیت و مزایای چک لیست اتاق سرور را بررسی می‌کنیم.
1. پیشگیری از مشکلات و خرابی‌ها
چک لیست سرور با ارائه یک راهنمای دقیق برای بررسی منظم تجهیزات، از بروز مشکلات و خرابی‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند. انجام چک‌های روزانه و دوره‌ای به شناسایی سریع ایرادات جزئی و مشکلات احتمالی کمک می‌کند که در صورت عدم توجه، می‌توانند به خرابی‌های جدی و پرهزینه منجر شوند. این پیشگیری در کاهش خطرات و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات سرور موثر است.
2. بهبود عملکرد سیستم‌ها و سرورها
با استفاده از چک لیست سرور، مدیران و متخصصان قادر خواهند بود عملکرد بهینه سیستم‌ها، سرورها و تجهیزات دیگر را به‌طور مستمر نظارت کنند. چک لیست‌ها تضمین می‌کنند که هر کدام از اجزای اتاق سرور مانند سیستم‌های خنک‌کننده، برق اضطراری و تجهیزات ذخیره‌سازی به‌درستی عمل کنند که در نتیجه بازدهی کلی سرورها و سیستم‌ها به حداکثر می‌رسد و اختلالات کاهش می‌یابند.
یکی از مزایای اصلی چک لیست اتاق سرور، تضمین امنیت فیزیکی و اطلاعاتی است. این چک لیست‌ها شامل مواردی مانند بررسی دسترسی‌های غیرمجاز، سیستم‌های نظارتی و کنترل دسترسی به اتاق سرور می‌شود. با انجام این بررسی‌ها، از امنیت فیزیکی اتاق سرور و حفاظت از داده‌های حساس در برابر تهدیدات و حملات احتمالی اطمینان حاصل می‌شود.
4. اطمینان از سلامت تجهیزات و زیرساخت‌ها
چک لیست اتاق سرور به متخصصان این امکان را می‌دهد تا به‌طور منظم سلامت فیزیکی و عملکردی تجهیزات مختلف را ارزیابی کنند. این ارزیابی‌ها شامل بررسی وضعیت سرورها، دستگاه‌های ذخیره‌سازی، سیستم‌های برق اضطراری و تهویه مطبوع است که در نهایت از عملکرد مطلوب تجهیزات و زیرساخت‌ها در درازمدت اطمینان می‌دهد.
5. کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات اضطراری
چک لیست‌های منظم و جامع اتاق سرور، هزینه‌های غیرمنتظره ناشی از خرابی‌های ناگهانی و تعمیرات اضطراری را کاهش می‌دهند. با شناسایی به‌موقع مشکلات جزئی و رفع آن‌ها قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگ، هزینه‌های تعمیر و نگهداری به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این چک لیست‌ها همچنین می‌توانند از خاموشی‌های طولانی‌مدت سرور جلوگیری کنند.
برای اطمینان از عملکرد صحیح سرورها در فاصله زمانی کم، از چک لیست روزانه اتاق سرور استفاده می‌شود. در ادامه این چک لیست را بررسی می‌کنیم.
بررسی سیستم تهویه و کولینگ
- اطمینان از عملکرد صحیح سیستم تهویه و کولینگ (خنک سازی) اتاق سرور.
- بررسی وضعیت فیلترهای هوا و نظارت بر جریان هوای مناسب.
بررسی دمای اتاق سرور
- سنجش دما و اطمینان از اینکه دما در محدوده 17 تا 23 درجه سانتی‌گراد باشد.
- بررسی عملکرد سنسور دما و هشدارهای مربوط به افزایش دما.
بررسی رطوبت اتاق سرور
- سنجش رطوبت و اطمینان از اینکه رطوبت در سطح استاندارد باشد.
- بررسی عملکرد سنسور رطوبت و هشدارهای مربوط به افزایش رطوبت.
بررسی وضعیت UPS و برق اضطراری
- تست عملکردUPS ها و اطمینان از شارژ و کارکرد صحیح باتری‌ها.
- بررسی وضعیت سیستم برق اضطراری و اطمینان از آماده به کار بودن آن در صورت نیاز.
بررسی سیستم اطفای حریق
- اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام و اطفای حریق.
- بررسی سلامت سیستم گاز FM-200 و تجهیزات مربوطه.
بررسی سیستم نظارت و دوربین‌ها
- اطمینان از عملکرد صحیح دوربین‌های نظارت بر ورود و خروج از اتاق سرور.
- بررسی سیستم‌های نظارتی داخلی اتاق سرور.
بررسی دسترسی‌ها
- نظارت بر ورود و خروج افراد به اتاق سرور.
- بررسی سیستم کنترل دسترسی و احراز هویت کارکنان مانند سیستم‌های بیومتریک.
بررسی درب اتاق سرور
- بررسی مقاومت درب اتاق سرور.
- اطمینان از عملکرد سیستم نظارت بر درب و اطراف آن.
بررسی وضعیت رک‌ها و تجهیزات نصب‌شده
- اطمینان از فاصله‌گذاری صحیح رک‌ها و قرارگیری صحیح تجهیزات.
- بررسی قفل‌ها و استانداردهای ایمنی رک‌ها.
بررسی سلامت تابلو برق و سیستم‌های برق اضطراری
- بررسی تابلو برق و اطمینان از اتصال صحیح تجهیزات به برق اضطراری.
- بررسی وضعیت سیم‌کشی و اتصال زمین.
بررسی وضعیت شبکه و تجهیزات فعال
- نظارت بر عملکرد تجهیزات شبکه و ارتباطات.
- بررسی وضعیت پورت‌ها، سوئیچ‌ها و روترها.
بررسی عملکرد سیستم مانیتورینگ شبکه
- بررسی گزارش‌های سیستم مانیتورینگ شبکه و شناسایی مشکلات احتمالی.
- بررسی موارد مشکوک در ارتباطات شبکه.
این چک لیست روزانه به‌منظور نظارت مستمر بر سلامت و عملکرد اتاق سرور طراحی شده است تا مشکلات احتمالی شناسایی و قبل از تبدیل به مشکلات بحرانی رفع شوند.
چک لیست دوره‌ای اتاق سرور
چک لیست بازدید از اتاق سرور به صورت دوره‌ای برای مراقبت از تجهیزات در درازمدت اهمیت دارد. در ادامه چک لیست دوره‌ای اتاق سرور را بررسی می‌کنیم.
بررسی زیرساخت‌های فیزیکی
- ارزیابی وجود حفاظ فیزیکی در اطراف ساختمان.
- بررسی وضعیت سقف و کف کاذب.
- بررسی ابعاد استاندارد اتاق سرور.
- ارزیابی فاصله‌دهی مناسب بین ساختمان و پارکینگ.
- بررسی موقعیت اتاق سرور نسبت به فرودگاه و بزرگراه.
سیستم‌های امنیتی و نظارتی
- ارزیابی وضعیت دوربین‌های نظارتی و سیستم‌های امنیتی.
- بررسی سیستم کنترل دسترسی و احراز هویت کارکنان.
- نظارت بر عملکرد سیستم ثبت ورود و خروج خودکار.
- ارزیابی میزان مقاومت و امنیت درب اتاق سرور (ضد سرقت و ضد حریق بودن درب).
- بررسی سیستم‌های نظارتی در داخل اتاق سرور.
سیستم‌های تهویه و کولینگ
- ارزیابی عملکرد سیستم تهویه هوا و کولینگ اصلی.
- تست سیستم تهویه هوا و خنک‌کننده پشتیبان.
- بررسی سنسورها و هشدارهای دما و رطوبت.
- ارزیابی سلامت سیستم‌های خنک‌کننده و فیلترهای هوا.
سیستم‌های برق و UPS
- بررسی وضعیت تابلو برق و سیستم‌های توزیع برق.
- تست دوره‌ای UPSها، ژنراتورها و PDUها.
- ارزیابی سلامت باتری‌ها و ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی.
- بررسی سیستم‌های اتصال به زمین و چاه ارت.
سیستم اطفای حریق
- ارزیابی ابزارهای اطفای حریق و آماده بودن کپسول‌ها و تجهیزات.
- تست دوره‌ای سیستم اعلام حریق و تجهیزات آن.
- بررسی ضد حریق بودن کف و دیواره‌های اتاق سرور.
- بررسی تجهیزات اطفای حریق از نظر عمر و سلامت.
بررسی تجهیزات شبکه
- ارزیابی عملکرد تجهیزات فعال شبکه (سوئیچ‌ها، روترها، فایروال‌ها).
- بررسی وضعیت پورت‌ها و اتصال‌های شبکه.
- ارزیابی سیستم مانیتورینگ شبکه و گزارش‌های امنیتی.
- بررسی وضعیت ذخیره‌سازی اطلاعات و سیستم‌های پشتیبان.
امنیت اطلاعات و دسترسی‌ها
- ارزیابی استفاده از پسوردهای پیچیده و امن.
- بکاپ‌گیری (پشتیبان‌گیری) دوره‌ای از اطلاعات مهم.
- بررسی و غیرفعال کردن اکانت‌های مهمان و پیش‌فرض.
- نظارت بر به‌روزرسانی‌های سیستم عامل‌ها و نرم‌افزارها.
- بررسی فایروال‌ها و سیستم‌های UTM.
- تحلیل دوره‌ای حملات و مسائل مشکوک در گزارشات آنتی ویروس.
تجهیزات و رک‌ها
- ارزیابی وضعیت رک‌ها و چیدمان تجهیزات نصب‌شده.
- بررسی قفل‌ها و استانداردهای ایمنی رک‌ها.
- ارزیابی فاصله‌گذاری مناسب بین رک‌ها.
- نظارت بر تجهیزات ذخیره‌سازی و دستگاه‌های ذخیره‌سازی اطلاعات.
برنامه‌ریزی و آمادگی برای حوادث
- تهیه و به‌روزرسانی لیست افراد مهم برای اطلاع‌رسانی حوادث.
- تعیین سیاست‌های ورود افراد متفرقه به اتاق سرور.
- بررسی برنامه‌ریزی و پروسه‌های آماده‌سازی در صورت بروز بحران.
- بازبینی سوئیچ خاموشی اضطراری و سیستم‌های اضطراری.
بررسی وضعیت ارتباطات و خطوط تلفن
- بررسی وجود حداقل یک خط تلفن فعال در اتاق سرور.
- ارزیابی وضعیت ارتباطات تلفنی برای مواقع اضطراری.
این چک لیست دوره‌ای باید به‌طور دوره‌ای (ماهانه یا فصلی) انجام شود تا از سلامت کلی اتاق سرور و تمامی سیستم‌های آن اطمینان حاصل گردد و هرگونه مشکلات احتمالی پیش از تبدیل به بحران رفع شوند.
جمع بندی
چک لیست‌های روزانه و دوره‌ای اتاق سرور ابزارهای ضروری برای حفظ امنیت، عملکرد بهینه و جلوگیری از هرگونه اختلال در تجهیزات حساس به شمار می‌روند. این چک لیست‌ها به‌طور دقیق وضعیت سیستم‌های تهویه، برق، امنیت، اطفای حریق، شبکه و دسترسی‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و کمک می‌کنند تا هر گونه مشکل یا خطر بالقوه، به‌طور پیشگیرانه شناسایی و رفع شود. با استفاده از چک لیست سرور و نظارت مستمر بر شرایط اتاق سرور، می‌توان از عملکرد صحیح سیستم‌های فناوری اطلاعات اطمینان حاصل کرده و از وقوع خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کرد.
