اتاق سرور استاندارد چه ویژگی هایی دارد. برای پاسخ به این سوال، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
دیتاسنتر و اتاق سرور استاندارد
طراحی، برآورد هزینه و خرید تجهیزات مورد نیاز اتاق سرور، پیاده سازی و راه اندازی دیتاسنتر:
سرورها باید در اتاق سرور استاندارد مستقر شوند چون امنیت فیزیکی و کنترل محیطی را به طور بهینه می توان ارائه کرد؛ سرور هایی که در این اتاق قرار می گیرند باید تمام الزامات امنیتی در آنها رعایت شود.
اتاق سرور چیست ؟
هر اتاقی که یک یا چند کامپیوتر برای ارائه خدمات برای گروهی از کاربران از طریق شبکه دارد، یک اتاق سرور نامیده می شود. این دامنه ای از اتاق سرور کوچک تا دیتاسنترهای بزرگ تر می باشد.
دیتاسنتر چیست ؟
دیتاسنتر یا مراکز داده مجموعه ای از تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری است با زیر ساخت های امنیتی ، اطلاعاتی که برای نگه داری و پشتیبانی از سرویس های تحت شبکه اینترنت ، اینترانت ، اکسترانت استفاده میشود ، دیتاسنتر یا مرکز داده و یا اتاق سرور در حقیقت محل نگه داری داده های تحت وب است.
شرکت های ارائه دهنده خدمات تحت وب با اجاره قسمتی از مراکز داده یا همان دیتاسنتر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم ، قسمتی از دیتا سنتر را با نام سرور تهیه میکنند و اقداماتی در جهت بهینه سازی سرور تهیه شده انجام می دهند و با اتصال سرور به اینترنت امکان میزبانی وب سایت ها بر روی این فضا فراهم میشود.
بنابراین دیتاسنتر محلی است که صدها و یا هزاران سرور را در رک ها rack ، کیج ها، Cage و اتاق های مختلف جای می دهد.
ساختمان دیتاسنتر از بخش های مختلفی مانند اتاق کنترل، اتاق سرور، ژانراتورها، تاسیسات خنک سازی، انبار سخت افزار، اتاق UPS و Battery backup ، اتاق نگه داری از وسایل اطفای حریق، اتاق مدیریت شبکه تشکیل می شود، هر چند که با توجه به نیازها، طراحی و امکانات و زیرساخت برای هر مرکز داده کاملا می تواند متفاوت باشد.
استانداردهای دیتاسنتر
دیتاسنتر بر اساس چندین نوع استاندارد تعبیه شده است.
که اینک به بررسی دونوع TIA942 و BICSI می پردازیم :
در سال 2010 استاندارد bicsi2010 منتشر شد و در سال 2011 نسخه نهایی اصلاح شده آن منتشر شد. استاندارد TIA942 زمانی تنها مرجع استاندارد ساخت مرکز داده بود که به خودی خود تنها بخش های Telecommunication مرکز داده را پوشش می داد و اشاراتی نیز به سایر استاندارد ها داشت .
استاندارد TIA942 را زمانی که مطالعه کردیم تعداد زیادی علامت سوال در ذهن ها بوجود می آمد که برای رفع آنها نیاز بود به مراجع و مآخذ اعلام شده در استاندارد مراجعه نموده و پاسخ سوالات خود را در یابیم .
استاندارد BICSI محدوده وسیع تری را در حوزه دیتاسنتر پوشش می دهد . مثلا در استاندارد TIA942 اشاره مختصری به بحث سرمایش شده است اما در BICSI صفحات زیادی به توضیحات این مقوله اختصاص یافته است .
استاندارد BICSI برای ساخت یک دیتاسنتر تمام عیار منتشر شده است در این استاندارد به جزئیات زیادی توجه شده . مثلا به آب ورودی ساختمان ، قطر لوله و حتی محل جمع آوری زباله ها نیز توجه شده است . در ابتدا محدوده (Scope) تعریف و واحد های مورد استفاده توضیح داده شده و سپس به عنوان اولین مبحث Space Planning مطرح می گردد .
قبل از ایجاد دیتا سنتر باید موارد زیر را در نقشه آن به طور کامل در نظر بگیریم:
– تهیه نقشه مهندسی ساختمان
– مسیر گذاری کف وسقف جهت کابل کشی برق و شبکه
– فاصله قرار گیری رک ها از هم
موقعیت
مکانی باید انتخاب شود که بتوان از کنترل های فیزیکی و محیطی مطمئن شد. مکان باید در برابر آتش، سیل و سایر خطرات مشابه، ایمن باشد. اتاق سرور استاندارد در جایی قرار دارد که سر و صدا در کار دفاتر و اتاق ها خلل ایجاد نکند.
امنیت محیط
تمام اتاق های سرور باید دیوارهای محکم از سقف تا کف داشته باشند. در بخش هایی که کف کاذب یک سقف کاذب وجود دارد، دیوار باید تا زیر کف کاذب و بالای سقف کاذب کشیده شود تا مانع از ورود اشخاص شود. رک های دارای قفل یا قفسه هم برای امنیت استفاده می شود.
دسترسی فیزیکی
دسترسی فیزیکی به اتاق سرور استاندارد باید تنها محدود به چند نفر شود که اجازه دسترسی را به طور قانونی دارند. استفاده از کارت خوان یا قفل الکترونیک برای اجازه دسترسی نسبت به کلیدهای مرسوم، پیشنهاد می شود؛ اگر از کلید استفاده می شود، باید عبارت “عدم کپی برداری”، روی آن حک شود. لیست افراد مجاز برای ورود باید حداقل هر فصل توسط صاحبان دیتاسنتر بررسی شود. باید کلیدها یا کارت های دسترسی گم شده یا دزدیده شده مشخص شوند.
استفاده از دوربین های مدار بسته برای کنترل و ثبت ورود و خروج و کار در این فضا پیشنهاد می شود. ثبت زمان ورود، زمان خروج، هدف از دسترسی فیزیکی توسط بازدید کنندگان یا پرسنل مجاز باید مشخص شود. بازدیدکنندگان باید کارت شناسایی داشته باشند. بازدید کنندگان توسط پرسنل مجاز در تمامی زمان ها باید اسکورت شوند.
ملاحظات و بررسی های ساختاری
اتاق سرور استاندارد باید در جایی مستقر باشد که بتواند وزن تمام سیستم ها از جمله سیستم هایی که قرار است در آینده نصب شود را تحمل کند. اندازه چارچوب در باید مناسب بردن و آوردن تجهیزات باشد. برای ساختار جدید، درها باید ۴۲ اینچ عرض و ۹ فوت ارتفاع داشته باشند. اگر لولا خارج از اتاق است، درها باید از پین های قفل لولا استفاده کنند.
سقف اتاق باید حداقل ۹ فوت ارتفاع داشته باشد.
اتاق سرور استاندارد نباید پنجره رو به بیرون داشته باشد.
ترتیب چیدمان تجهیزات باید به گونه ای باشد که فضای مناسب در اطراف رک ها داشته باشد.
۴ فوت از جلو و ۳ فوت از عقب پیشنهاد می شود.
برق اتاق سرور باید مدارهای مناسب برای تمام تجهیزات به همراه یک یا چند مدار اضافی در صورت آسیب رسیدن به مدار اصلی را داشته باشد. سیستم های مهم و اصلی باید به UPS و یا برق ژنراتور بسته به الزامات کسب و کار متصل باشد UPS و یا ژنراتور برق باید حداقل سالانه تست شود و بر اساس خصوصیات و ویژگی های تولید کننده نگهداری شود.
اتاق های بزرگ باید سوئیچ خاموش اضطراری داشته باشند. باید رویه های مربوطه در اتاق نصب شود و توضیح دهید که در هنگام قطعی برق چکار باید انجام داد. باید سیستم نورپردازی اضطراری هم داشته باشند.
کنترل درجه حرارت
اتاق سرور استاندارد باید کنترل درجه حرارت مناسب برای حفظ دمای اتاق بر اساس محدودیت تعریف شده برای سخت افزارهای موجود در اتاق را داشته باشد. باید تهویه هوای مناسب برای حفظ درجه حرارت بین ۶۵ – ۷۰ درجه فارنهایت داشته باشد. کنترل های محیطی باید مجهز به سیستم های هشدار دهنده در هنگام بروز مشکل باشند. برای اتاق های بزرگ، سیستم ها و تجهیزات خنک کننده باید برای حداکثر سازی کارآیی نصب شود.
اتاق سرور ، قلب هر کسب و کار است. بدون مدیریت پیوسته و کارآمد داده، ذخیره و انتشار، بیشتر کسب و کارها نمی توانند به درستی کار کنند و اگر برای سیستم مشکلی ایجاد شود، نمی توان کار کرد. اهداف اساسی در خصوص طراحی اتاق سرور باید کارآیی و ثبات همراه با تجهیزات در سطوح بهینه باشد. در این مقاله به پنج نکته که در هنگام طراحی اتاق سرور باید به آنها توجه شود اشاره می کنیم:
فضای باز، تمیز و با تهویه مناسب
اتاق سرور استاندارد باید تمیز، بدون گرد و غبار باشد و تهویه مناسب داشته باشد. سرورها و سایر کامپیوترها به طور طبیعی گرما ایجاد می کنند و تهویه نامناسب می تواند منجر به گرمای بیش از حد و خرابی شود. در طراحی اتاق سرور مطمئن شوید که فضای کافی بین واحدها برای نظافت منظم و دسترسی راحت برای تعمیر و نگهداری با حداقل فضاهای غیر قابل دسترسی که گرد و غبار روی هم انباشته می شود، وجود دارد.
کنترل های محیطی و لوازم خنک کننده مناسب
هر چه تهویه و خنک سازی بیشتری برای سرورها فراهم شود، کمتر احتمال دارد بیش از حد گرم شوند. مطمئن شوید که کنترل های محیطی و تخلیه موثر را برای طراحی اتاق سرور در نظر گرفته اید. لوازم جانبی بسیاری در بازار وجود دارند تا به تسهیل خنک سازی کمک کنند، از جمله کف کاذب، کابینت های خود خنک کننده و IRC.
تامین برق اضطراری
مهم است که سیستم الکتریکی اتاق سرور برای ادامه کار در حین اختلال در برق، طراحی شود. همچنین مهم است مطمئن شد که برق برای واحدهای شما، به درستی توزیع شده است. ژنراتورهای بک آپ و باتری ها به سالم ماندن تامین برق ادامه می دهند و واحدهای توزیع برق می توانند مقدار درستی از برق را در تمام زمان ها به مکان مناسب منتقل کنند.
جلوگیری از بهم ریختگی سیم ها
بخش کلیدی دیگر طراحی اتاق سرور، مسیریابی موثر و مناسب کابل و سیم ها است. در هم و برهمی سیم ها، حوادثی هستند که آماده هستند هر زمانی رخ دهند. مطمئن شوید که مسیر مناسبی مشخص کرده اید تا سیم ها و اتصالات بتوانند بدون خطر قطعی، کشیدن و کندن منتقل شوند و مطمئن شوید که نقشه اتصالات را ترسیم کرده اید تا متخصصین فناوری اطلاعات بدانند که در چه جایی مشکلات را شناسایی کرده و به آنها دسترسی پیدا کنند.
فراهم سازی محیط کار با کیفیت
در هنگام طراحی اتاق سرور استاندارد، فراموش نکنید که به فکر کارکنان فناوری اطلاعات باشید. مطمئن شوید که یک فضای کار با طراحی خوب، روشن و مطابق با ارگونومی فراهم می کنید تا کارکنان فناوری اطلاعات بتوانند به راحتی و به طور موثر بر آن نظارت داشته باشند.
مشخصات محیطی:
- اتاق نباید پنجره داشته باشد
- فضا به اندازه کافی برای رشد و توسعه آتی، بزرگ باشد
- سقف باید حداقل نه فوت ارتفاع داشته باشد
مشخصات تجهیزات:
- رک های کامپیوتر باید حداقل ۴۲ اینچ فاصله داشته باشند
- تمام رک ها باید مجهز به امکانات لرزه ای مناسب باشند
- تجهیزات محاسباتی باید حداکثر شدن الکتریکی ۳۰۰ وات در هر مربع فوت را داشته باشند
- در اتاق سرور باید بر آتش، دود، آب و رطوبت نظارت داشت
مشخصات خنک سازی:
- از تجهیزات خنک سازی با فن های متغیر سرعت استفاده شود
- سیستم های خنک سازی از کف با حداقل ارتفاع ۲۴ اینچ با توانایی تحمل بار رک های سرور و تجهیزات نیاز است
مشخصات سیستم های الکتریکی:
- تجهیزات کامپیوتری و HVAC باید پانل های برق جداگانه داشته باشند
- نباید هیچ تجهیزات پشتیبانی که گرما تولید می کند، وجود داشته باشد
- برق جداگانه باید برای دیتاسنتر موجود باشد.
تجهیزات اتاق سرور
هک و افشای داده ها، کسب و کارها را مجبور کرده تا درباره حریم خصوصی داده یا محرمانگی دوباره فکر کنند که چگونه می توانند داده ها را از دست هکرها حفظ کنند. با ایجاد بخش فناوری اطلاعات در شرکت به جای استفاده از خدمات آنلاین، می توان بسیاری از مسائل امنیتی مربوط به داده را حفظ کرد، این امر مستلزم استفاده از تجهیزات اتاق سرور استاندارد است. با تمرکز بر خدمات آنلاین، این کار می تواند برای کسب و کارهای کوچک، ترسناک باشد. علاوه بر این، منابعی که برای کمک طراحی شده اند می خواهند از تاسیسات در اندازه متوسط استفاده کنند که ممکن است ضرورتا برای اتاق سرور کوچک، به اندازه کافی خوب نباشد.
با درک برخی اصول، ایجاد اتاق سرور دیگر یک فرآیند محرمانه نخواهد بود. در اینجا به برخی نکات اشاره شده است:
تجهیزات رک ، اهمیت دارند
برای کسب و کارهای کوچک چندان رایج نیست تا عملیات خود را با استفاده از سخت افزار سرور و دستگاه های شبکه روی قفسه یا میز انجام دهند. اگرچه چنین کاری، ارزان است، اما مقداری زیادی از تجهیزات با رشد شرکت، توسعه می یابند. تجهیزات همچنین کاملا برای بررسی فیزیکی، باز هستند و گرد و غبار، ریختن مایعات یا حتی برخورد با سیم ها برای تجهیزات بسیار خطرناک است.
رک سرور، برای تمام فصول است
قبل از خرید رک سرور، خوب است که در ابتدا خصوصیات اصلی را درک کنید. رک های سرور با واحدهای رک سنجیده می شوند. یک واحد رک معادل ۱٫۷۵ اینچ (۴۴٫۴۵ میلی متر) ارتفاع دارد. سوئیچ های شبکه در کل ۱ تا ۲ واحد هستند. سرورها می توانند بین ۱ تا ۴ واحد داشته باشند.
سرورها را برای کاهش صدا، ایزوله کنید
سازمان ها بدون اتاق های اختصاصی برای تجهیزات سرور می خواهند صدا را کنترل کنند. یک اتاق کوچک با پارتیشن هم ارزش هزینه دارد. گذشته از کاهش یا حتی حذف صدای تجهیزات، اتاقی برای تجهیزات فناوری اطلاعات می تواند به جلوگیری از سرقت یا دستکاری تجهیزات کمک کند.
مدیریت سیم ها، ضروری است
تنظیم و راه اندازی رک سرور، چیزی بیشتر از بستن چند تا پیچ و مهره است. در مدیریت مناسب کابل ها نمی توان اغراق کرد چون هر بخش از تجهیزات در رک با کابل های اترنت بهم متصل شده اند. در کنار سیم کشی بین کابینت ها، رساندن کابل به نقاط LAN برای کامپیوترها، دوربین های مدار بسته و سایر تجهیزات شبکه در رک، اهمیت دارد. علاوه بر نصب پانل، همیشه یک بند کابل داشته باشید تا کابل ها را بهم ببندید. بند استاندارد کابل، ارزان هستند.
تمامی تجهیزات باید دارای برچسب باشند
یک پرینتر لیبل خریداری کنید. تمامی سرورها و تجهیزات شبکه باید با نام های توصیفی منحصر به فرد و آدرس های آی پی شان برچسب گذاری شوند. همچنین برای سایر تجهیزات اتاق سرور مثل کیبورد، سوئیچ ویدئو و ماوس، تجهیزات NAS، روترها، دستگاه های بک آپ داده و تجهیزات اتاق سرور دیگر هم باید برچسب داشته باشند.
توضیحات مشروح که رویه های مهم مرتبط با تجهیزات را توصیف می کند باید تایپ و به کابینت سرور با چسب یا آهنربا متصل شود. این نوشته ها باید به دستور العمل های عملیاتی مهم مرتبط با شبکه، بک آپ داده یا خاموش کردن تجهیزات در هنگام بروز قطعی برق اشاره کند.
اگر برنامه دارید تا از یک جفت سوئیچ شبکه و سیستم ذخیره (NAS) استفاده کنید، باید درجه حرارت را با تجهیزات مرتبط کاهش دهید، چرا که با افزایش درجه حرارت تجهیزات اتاق سرور، طول عمر آنها کم شده و باعث بروز قطعی یا خسارت می شود.
یکی دیگر از تجهیزات اتاق سرور ، سیستم تهویه هوا می باشد که کسب و کارها باید حداقل دو دستگاه در اتاق سرور با مدارهای جداگانه نصب کنند.
سینی کابل و لدر برای کابل کشی
سینی های کابل باید به نحوی اجرا شود که جلو مسیر هوا را در زیر کف کاذب سد نکند. سینی های زیر کف کاذب ممکن است به صورت چند طبقه طراحی شوند تا فضای کمتری را اشغال نموده و ظرفیت بیشتری را عرضه نماید . سینی های فلزی باید به سیستم ارت مرکز داده متصل شود.
سینی کابل حداکثر با عمق 15 سانتی متر مجاز است. مسیر سینی کابل های زیر کف کاذب در هنگام طراحی باید با سایر تاسیسات نصب شده زیر کف کاذب هماهنگی لازم را داشته باشد . کابل ها درون سینی باید فیکس شود و لیبل شماره کابل مطابق استاندارد نصب شود .
سینی ها باید در قالب چند استاندارد مهم پیاده سازی شوند ، از جمله :
– نارسانایی در برابر بارها
– تحمل وزن بالا
– غیر قابل اشتعال
– مقاومت در برابر ضربه
– دارای عمر مطلوب و بالا
– ایده آل برای انواع آب و هوا ها
– و سینی ولدرهای کابل با ورق استیل مقاوم در برابر مواد شیمیایی باشد .
کنترل تردد و دوربین های امنیتی
برای کنترل دسترسی ورودی و خروجی افراد مجاز و بر روی مبادی ورودی وبرخی از مبادی خروجی سایت مرکز داده سیستم های کنترل دسترسی نصب خواهد شد ، برای مبادی خروجی از کارت های مغناطیسی با بیومتریک استفاده یا از Push Button استفاده می شود.
همچنین دوربین های امنیتی نیز پوشش نسبتا کاملی با توجه به نیاز کارفرما در فضای مرکز خواهد داشت. صفحه نمایشی که برای نظارت تصاویر دوربین های مداربسته استفاده می شوند معمولا مانیتور های حادثه یا نقطه ای نامیده شده و اجازه می دهند که اطلاعات تصاویر بدون خطا ودر لحظه دیده بانی شوند و مانیتور های حادثه مستقیما باید روبروی اپراتور و در فاصله ی تقریبی 0.5 تا 1.5 متری و با اندازه قطر 9-16 اینچی (22-40 سانتی متری) از وی نصب شوند .
درب اتاق سرور
امنیت اتاق سرور بسیار حائز اهمیت است از این رو باید اکثر الزامات ضروری در این اتاق رعایت شود تا از آسیب ها و خسارات احتمالی جلوگیری شود. گزینه های مختلفی برای سیستم های امنیتی درب اتاق سرور وجود دارد. سه سیستم وجود دارد: قفل های صفحه کلید دار، قفل های کارتی و قفل های بیومتریک.
قفل های صفحه کلید دار، یک صفحه کلید عددی در نزدیکی دستگیره درب اتاق سرور دارند که کاربر باید یک پین کد برای باز کردن در وارد کند. قفل های کارتی که در بیشتر هتل ها استفاده می شود به یک کارت با نوار مغناطیسی برای باز کردن درب نیاز است مثل کارت های اعتباری. سیستم های بیومتریک معمولا سیستم خواندن اثر انگشت برای قفل دارند که کاربر انگشت خود را برای اجازه دسترسی روی آن قرار می دهد.
اگرچه تمام این سیستم ها اساسا مکانیکی هستند اما به کنترل های متمرکز نیاز دارند که معمولا می توان از طریق شبکه کامپیوتری انجام داد. بزرگ ترین مزیت کارت خوان ها این است که نوار مغناطیسی را می توان تنها برای اجازه دسترسی کارکنان خاصی فعال کرد. وقتی که آن کارکنان، شرکت را ترک کنند، کارت را می توان بدون دسترسی فیزیکی به قفل، غیر فعال کرد.
قفل های صفحه کلید دار هم به صورت مکانیک و هم به صورت الکترونیک هستند که هر قفل حدودا بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار بسته به برند و مارک آن قیمت دارد.
یک نکته:
مطمئن شوید که صفحه کلیدهای مکانیکی، چندین گزینه تغییر راحت کد را داراست. این نوع قفل برای درب اتاق سرور اماکنی مناسب است که افراد کمی به آنجا تردد دارند مثل اتاق سرور مدارس.
قفل بدون کلید یا ورود با کد الکترونیک برای درب اتاق سرور امروزه بسیاری از اشکال قفل های بدون کلید و قفل های کد دار الکترونیک در ساختمان ها به چشم می خورد. برخی از آنها سیستم های پیچیده ترین دارند که گران تر هم هستند. این سیستم ها به یک کاربر نیاز دارند تا کد ورودی را برای دسترسی جهت ورود وارد کند. آسیب پذیری مشهود این سیستم ها این است که اگر کد هیچ وقت تغییر نکند، کل افراد در نهایت کد را می دانند. وقتی این اتفاق رخ دهد، انگار که اصلا هیچ دربی وجود ندارد. تعیین یک فرد برای قفل ها یا امنیت خارجی به شما کمک می کنند تا اگر شما هم یکی از افرادی هستید که به اتاق سرور وارد می شوید، کد دسترسی خود را به صورت بازه ای از طریق سیستم های قفل بدون کلید تغییر دهید. با وجود چنین سیستم هایی، می توانید کدهای مختلف برای کارکنان مختلف تعیین کنید. بدین ترتیب، اگر کسی شرکت را ترک کند می توانید کد دسترسی او را غیر فعال کنید.
کارت های کنترل دسترسی قدرتمند ترین شیوه برای نظارت بر دسترسی به نقاط مهم و حساس، سیستم های کارتی کنترل دسترسی روی درب اتاق سرور است. سیستم هایی با ویژگی های کامل هستند که با ساختار ساختمان یکپارچه شده اند و حقوقی که برای یک شخص جهت ورود به اتاق سرور مشخص شده را رد یا تایید می کند (که به کدام شخص تخصیص یافته است). چنین سیستم هایی می توانند هر چیزی را از HVAC، آسانسورها و درب ها گرفته تا حتی سیستم های نور پردازی، پیکربندی کند. سیستم های کارتی کنترل دسترسی، بهترین مزیت را به شرکت های بزرگ ارائه می کنند. شرایط را در موقعیت های خاص، تغییر کارکنان و غیره کنترل می کنند. برخی حتی رابط های نرم افزاری دارند که از طریق آنها می توان کنترل کرد. سیستم های کارتی کنترل دسترسی، انعطاف پذیری بسیاری دارند. برخی از آنها با انواع جدیدتری از این تکنولوژی ها، دستگاه های رابط انسان دارند تا در ارتباط با سیستم های کارتی کار کنند.
سیستم مانیتورینگ اتاق سرور
در عصر حاضر اتاق سرور درهر سازمان قلب تپنده آن می باشد و هرگونه اشکال درعملکردآن باعث ازکار افتادن سیستمها وایجاد خسارت فراوان به آن سازمان را در پی خواهد داشت بطوریکه در بعضی مواقع این خسارات جبران ناپذیر می باشدند.نتخاب تجهیزات مناسب اتاق سرور یکی از راهکارهای کنترل کار کرد صحیح و بهینه این قلب تپنده می باشند.اما یکی از مهمترین عوامل در عملکرد صحیح این تجهیزات وجود شرایط مناسب میطی همچون دما رطوبت و ولتاژ مناسب است.نکته مهم دیگر وصعیت امنیت وایمنی اتاق سرور می باشد که درآن را در ماقبل دستبرد حریق و … حفظ نماید. بسیاری از حوادثی که در اتاق سرور رخ می دهد قابل پیشگیری می باشند نظارت و مانیتورینگ عوامل محیطی اتاق سرور نیز یکی از مهمترین وظایف مسئولین اتاق سرور است.
سیستم مانیتورینگ اطلاعات لازم جهت کنترل وضعیت محیط را دراختیار شما قرارمی دهد و در مواقعی مانند نفوذ رطوبت گاز و دود قطع ولتاژ دمای بالا و … هشدارهای لازم و از قبل تعیین شده را برای شما ارسال کند. این کارمی تواند توسط ارسال اخطار به نرم افزار مرکزی ارسال پیامک ایمیل فعال کردن زنگ هشدار و …صورت پذیرد و یا اقدامی را در صورت رسیدن به آستانه بحران و خطر انجام دهد به عنوان مثال در صورت افزایش بیش از دما سیستم تهویه را فعال نماید .در صورت نیاز می توان برا ی تامین سطح امنیت بیشتر سیستم کنترل تردد و دوربین مدار بسته را به خدمت گرفت .
اتاق های سرور از معدود مکانهایی هستند که حساسیت ویژه ای دارند چرا که تمامی اطلاعات و ارتباطات یک مجموعه به اتاق سرور وابسته است.معمولا سرورهاي موجود در شرکتها و سازمانها می بايست به صورت شبانه روزي سرويس دهي گردد ، اين امر مستلزم ايجاد شرايط
محيطي مناسب و نظارت مداوم می باشد. تا در صورت بروز هر گونه اشکال بلافاصله اقدامات لازم در خصوص فعال نگاه داشتن صورت
پذيرد. از اين رو استفاده ازسيستم کنترل و نظارت بر اتاق سرور امري ضروري مي باشد.شما میتوانید با وجود این سیستم تمام تجهیزات ، دستگاهها و سنسورهای موجود در اتاق را با استفاده از تلفن همراه یا پنل ، کنترل و تمامی آلارمها و خطاها را دریافت و نسبت به رفع آن بدون حضور در محل اقدام نمایید.
– فعال شدن آزیر صوتی در محل و ارسال آلارم هشدار بر روی تلفن همراه و پنل کاربری در صورت افزایش دما ، رطوبت و یا مشکل در سیستم سرمایش.
– کنترل تردد و جلوگیری از ورود غیر مجاز با استفاده از درب های مجهز به قفل دیجیتالی با قابلیت شناسایی اثر انگشت و…
– اعمال فرایند های ویژه بصورت اتوماتیک و هوشمند برای کنترل دما : مانند روشن کردن کولر رزرو و یا هواساز، برای جلوگیری از خسارات وارده .
– دریافت دستور مدیر اتاق سرور را در برای قطع برق ، آب و راه اندازی مجدد و یا غیره .
– ارسال دما و رطوبت فعلی اتاق سرور بر روی تلفن همراه و پنل کاربری با قابلیت زمان بندی.
– دریافت آلارم از سنسورهای آتش و دود ، نشت گاز ، ضربه و ورود غیر مجاز ، قطع برق ، نوسان برق و …
– کنترل برق اتاق سرور و نحوه کارکرد یو پی اس و تجهیزات برق اضطراری ، توسط تلفن همراه و پنل کاربری در شرایط بحرانی .
– کنترل و مدیریت دمای سویچ ها ، رکها و دیگر تجهیزات با قابلیت دریافت خطاهای شبکه و
امکانات سیستم :
– قابلیت کارکرد دستگاه بصورت آفلاین بدون نیاز به کامپیوتر
– امكان اجراي فراميني خاص توسط اس ام اس
-امکان کنترل درب های ورودی با استفاده از قفل های دیجیتالی با امکان دسترسی به قفل با اثر انگشت ، اسکن چشم و کد 4 تا 8 رقم
-امكان كنترل عوامل محيطي مانند دما ، رطوبت ، دود و گاز
-امکان هشدار بصورت پیام کوتاه، تماس تلفنی، آژیر و ایمیل
-قابلیت فعال سازی سیستمهای مختلف توسط ارسال پیام کوتاه
-دارای چندین خروجی (رله) جهت کنترل ادوات جانبی
-امکان ثبت تصویر افراد وارد شده به اتاق سرور
-امکان تعریف و ارسال پیام کوتاه به چند نفر بطور همزمان
-امکان کنترل ارتباط و خاموش کردن چندین سرور توسط نرم افزار مرکزی در مواقع خاص
-مانیتور کردن ریست شدن سرور توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه
– مانیتور کردن قطع و وصل شدن برق توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه
-مانیتور کردن قطع و وصل شدن UPS توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه
-قابلیت ارتباط با سیستم کنترل دسترسی و بازکردن در توسط پیام کوتاه
-قابلیت کنترل سرویس های ویندوز سرور اعم از DNS, DHCP و…
-امکان دریافت وضعیت اتاق سرور با استفاده از پیام کوتاه
-گزارش گیری های مختلف تحت وب و شبکه محلی
UPS اتاق سرور
اتاق های سرور بخش مهمی از هر شرکت یا سازمان را تشکیل می دهد و از این رو بایستی در ساخت آن استانداردهای لازم موردتوجه قرار گیرد و مشکلی در نهایت به وجود نیاید. اتاق سرورها شامل فناوری های مختلفی می شوند که به شکل دستگاه در اختیار افراد نظارت کننده قرار می گیرد. یکی از دستگاه های اتاق سرور UPS است. این دستگاه که در اتاق های سرور به کار گرفته می شود موجب عملکرد نرمال سرورها حین قطع و وصل شدن جریان خواهد شد.
اتاق های سروری که بدون UPS باشند قطعا با مشکل قطع و وصلی برق سرورها از کار افتاده یا دچار آسیب هایی می شوند که بایستی به وسیله- UPS آن را برطرف ساخت. افزود یک دستگاه UPS بسته به حجم سرورها داشته باید برای هر تعداد سرور یک دستگاه UPS تهیه کرد. زیرا اگر حجم سرورها بسیار بوده و دستگاه UPS کوچکی در نظر گرفت قطعا نمی تواند پاسخگو نیاز و برطرف کننده مشکل قطع و وصل شدن جریان برق باشد.
بسیاری از شرکت ها یا سازمان ها برای اتاق سرور خود یک UPS تهیه می کنند تا اتاق سرور آنها به عنوان اتاق سرور UPS شناخته شود. البته هزینه کمی نیز نداشته و یک گزینه بزرگ برای اتاق سرور است که با افزودن آن می توان ایمنی و استاندارد لازم را به اتاق سرور افزود. بنابراین می توان به کمک چنین دستگاهی شدت جریان برق را در سرورها به شکل نرمالی برقرار کرده و خطر قطعی را از دستگاه ها دور داشت.
در حقیقت اتاق سرور UPS به اتاقی گفته می شود که شامل دستگاه UPS برقرار کننده شدت جریان برق نرمال در حین قطعی کامل یا تغییر نوسان می شود. بنابراین وجود دستگاه UPS در کنار اتاق سرور ضروری بوده و موجب جلوگیری از بروز هرخطری ناشی از قطعی برق می شود.
برق امر حیاتی برای یک اتاق سرور محسوب می شود که نبود آن حتی موجب حذف حافظه بخشی از داده ها می شود که در نهایت ضررهایی را برای شرکت یا سازمان موردنظر به دنبال دارد. بنابراین نباید در هنگام ایجاد اتاق سرور از استفاده دستگاه UPS صرف نظر کرد.
این دستگاه ها البته هزینه بسیاری نداشته اما ایمنی یک اتاق سرور را بالا می برند. بنابراین اکثر شرکت ها یا سازمان ها با به کارگیری اتاق سرور در کنار سرورها دستگاه UPS را خریداری کرده و به کار می گیرند. به نوعی این دستگاه را یک منبع تغذیه بی وقفه میدانند. این دستگاه مخفف Uninterruptible power supply که همان منبع تغذیه بی وقفه محسوب شده و مدت ها می تواند در کنار اتاق سرور به کار گرفته می شود. بنابراین این نوع دستگاه وجودی ضروری در اتاق سرور داشته باید آن را یکی از استانداردهای اتاق سرور به شمار می رود.
شرکت ها و سازمان بزرگ بیشتر به استفاده از دستگاه Uninterruptible power supply می پردازند تا ایمنی بیشتری را فراهم آورده و از آسیب رسیدن به دستگاه جلوگیری کنند.
به هر حال اگر به دنبال ایجاد اتاق سرور هستید قطعا این دستگاه را در کنار اتاق به کارگیرید تا اتاق سرور UPS ایجاد نمایید.
دمای اتاق سرور
اتاق سرور، اتاقی است که هوای مطبوع دارد و به عملیات مداوم سرورهای کامپیوتری تخصیص یافته است. کل ساختمان یا ایستگاهی که به این کار اختصاص یافته، دیتاسنتر نام دارد. دمای اتاق سرور ، یکی از فاکتورهایی است که بر مصرف انرژی و اثر محیطی اتاق سرور تاثیر می گذارد. در نواحی که هوا خنک است و برق قابل تجدید بسیاری دارند، اثرات زیست محیطی معتدل تر است. از این رو کشورهایی با شرایط مطلوب مثل کانادا، فنلاند، سوئد و سوئیس سعی دارند شرکت های بیشتری را برای استقرار اتاق های سرور خود در این کشورها جذب کنند.
در سرتاسر دنیا، شرکت ها برای ذخیره و پشتیبانی از داده های حساس بی شمار به اتاق های سرور متکی هستند. به منظور برآورده سازی تقاضای مشتری، سرورها باید پیوسته آنلاین حفظ شوند. این تجهیزات، گرمای زیادی را ایجاد می کنند که اگر بررسی نشود، می توانند اثر معکوسی بر عملکرد آن داشته باشد. بنابراین اوپراتورهای اتاق های سرور باید دمای بهینه را حفظ کنند تا مطمئن شوند که این سیستم ها کار خود را به درستی انجام می دهند.
وقتی یک اتاق سرور، خیلی گرم باشد، تجهیزات خیلی راحت بیش از حد گرم می شوند و منجر به از بین رفتن داده های ذخیره شده می شود. این مشکل برای یک سازمان، فاجعه به حساب می آید که به این اطلاعات برای انجام کسب و کار خود متکی است. بنابراین در اتاق های سرور از سیستم های خنک سازی برای خنک کردن اتاق سرور و جلوگیری از گرمای بیش از حد تجهیزات استفاده می شود.
تجهیزات شبکه و کامپیوتر برای عملیات در یک دامنه دمایی نسبتا محدود طراحی شده است. برای اطمینان از عملیات قابل اعتماد و طولانی تر شدن عمر قطعات ، شما باید مطمئن شوید که دما در آن دامنه باقی می ماند. حتی چند درجه گرما می تواند یک تراشه سرور را از بین ببرد.
هزینه خرابی سرور می تواند قابل توجه باشد. فکر کنید به خاطر این خرابی چقدر ضرر می کنید؟ هزینه جایگزینی هم وجود دارد. تجارت الکترونیک را از دست می دهید، جزییات اطلاعات مشتریان را از دست می دهید، زمان کارکنان هدر می رود و متحمل خیلی هزینه های مرتبط دیگر می شوید.
توصیه های عمومی مطرح می کنند که دما نباید پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد (۵۰ درجه فارنهایت) یا بالای ۲۸ درجه سانتی گراد (۸۲ درجه فارنهایت) باشد اما بهتر است که دما را بین ۲۰ – ۲۱ درجه سانتی گراد (۶۸-۷۱ درجه فارنهایت) نگه داشت.
چگونه بر دمای اتاق سرور نظارت داشته باشیم؟
شما باید دمای اتاق سرور استاندارد را همیشه کنترل کنید و بر آن نظارت داشته باشید، به ویژه در شب و آخر هفته ها که هیچ کس در آنجا نیست. سیستم هایی برای این کار موجود است. باید دما را در نقاط مختلف اتاق بسنجید تا ببینید که کجا گرم است. سنجش دما باید خودکار و قابل اعتماد باشد. سیستم ها باید از هشدار به صورت های مختلف مثل ایمیل یا اس ام اس پشتیبانی کنند.
در تعیین بهترین دمای اتاق سرور، چندین فاکتور از جمله اندازه اتاق و تعداد سرورها باید در نظر گرفته شود. این اطلاعات می تواند به اوپراتورها در تصمیم گیری پیرامون بهترین دما کمک کند. وقتی که بهترین دما شناسایی شد، اوپراتورهای اتاق سرور باید بر سیستم های کنترل دما نظارت داشته باشند تا مصرف انرژی و خنک سازی حفظ شود.
سیستم تهویه
انتخاب سیستم خنک کننده بر اساس نوع و سطح درجه بندی مرکز داده انجام می گیرد. باید از تکنولوژی استفاده شود که قادر به کاهش بار تهویه هوا در اتاق سرور استاندارد باشد زیرا قبل از آنکه گرما در فضای اتاق سرور پخش شود جمع آوری و به خارج از اتاق سرور منتقل شود.
راه های توزیع هوای سرد به سه دسته براساس تجهیزات تقسیم بندی می شود :
Row oriented:
سیستم توزیع سرمایش در میان رک ها بالا و پایین کف کاذب یا در بین ردیف ها استفاده میشود ، رک های ظرفیت بالاتر در یک ردیف و رک های با ظرفیت پایین ر یک ردیف دیگر نگهداری می شود .
Room Oriented:
سیستم سرمایشی که برای کل فضای دیتا سنتر در نظر گرفته می شود و به ساختار اتاق و ارتفاع سقف وابسته است. مکانیزم آن به این شکل است که هوای گرم و سرد را با یکدیگر ترکیب می کند تا به دمای مناسب دیتا سنتر برسد.
Rack Oriented:
سیستم سرمایش در داخل رک قرار می گیرد و وظیفه تنظیم دمای هر رک را به عهده دارد تا دمای رک را همواره در دمای تنظیم شده نگه دارد و به طور کلی فارغ از وابستگی به تغییرات دمای اتاق می باشد.
اتوماسیون اتاق سرور
اتاق سرور یکی از مکان های مهم شرکت ها و سازمان ها محسوب می شود که بایستی تجهیزات نگهداری مختلفی برای کنترل آن در نظر گرفت. از این رو کمپانی های سعی می کنند با استفاده از اتوماسیون اتاق سرور در این زمینه نگهداری کاملی از چنین مکانی داشته باشند. بنابراین بوسیله اتوماسیون اتاق سرور می توان کنترل بی نقصی داشت و در طول زمان تنها با سرویس دهی اتوماسیون برای همیشه شاهد نگهداری حرفه ای اتاق سرور بود.
اتوماسیون اتاق سرور جهت کنترل و نظارت روی عملکرد سرورها به کار گرفته می شود تا بتوان در صورت به وجود آمدن مشکلی در سرورها سریعا به آن رسیدگی کرد و مانع از گسترش مشکل آنها شد. موضوعی که بسیاری از شرکت ها به آن توجه داشته مانع از فراگیر شدن مشکل می شوند. از طریق اتوماسیون اتاق سرور یا همان سیستم کنترل و نظارت، می توان از هر گونه تغییر شرایط در اتاق سرور با خبر شد. در این میان باید به تغییر شرایط دمایی، رطوبتی، وجود دود و گاز در اتاق اشاره داشت. بوسیله چنین اتوماسیونی می توان عملکرد سریع در حل مشکل داشت.
سیستم کنترل و نظارت یا همان اتوماسیون اتاق سرور استاندارد یکی از تجهیزات اصلی نگهداری اتاق های سروری شرکت ها و سازمان ها به شمار می روند، بنابراین بدون وجود آن خطر بزرگی این مکان ها را تهدید می کند و خسارت های بزرگی را نیز برای این کمپانی های به دنبال خواهد داشت. از این رو بایستی به طور حتم اتوماسیون ها در اتاق های سرور به کار گرفته شوند تا نظارت همیشگی روی سرورها داشت و مانع از به وجود آمدن مشکلات شد.
برخی از کمپانی هایی که فاقد چنین اتوماسیونی هستند نظارت ناقصی روی سرورها داشته و از این رو باید هزینه های بسیاری جهت حل مشکل متحمل شوند. هنگامی که مشکلی به وجود می آید سیستم نظارت یا همان اتوماسیون به شکل ارسال پیامک، برقراری تماس، ارسال ایمیل و برخی از این دست به افراد تعیین شده در سیستم ارسال می شود. از این رو افراد معین شده در صورت به وجود آمدن مشکلی در این رابطه اطلاعی کسب کرده و به حل سریع آن می پردازند.
یکی دیگر از ویژگی های بارز و قابل توجه این نوع سیستم خاموش و روشن نمودن سرور و روشن کردن تهویه با ارسال پیامک است که کمک شایانی جهت حل مشکل می کند.
بنابراین وجود اتوماسیون در اتاق سرور استاندارد می تواند موجب ایمنی کامل اتاق ها شده و نگهداری کاملی به دنبال خواهد داشت. اتاق های سرور همانطور که گفته شد مرکز اسناد و اطلاعات شرکت ها و سازمان ها به شمار می روند. از این رو بایستی نظارت کامل و حرفه ای روی آنها صورت گیرد و در غیر این صورت شاهد آشکار شدن مشکلات متعددی خواهیم بود که اگر در اسرع وقت حل نشود، مشکلات بزرگ دیگری را به دنبال خواهد داشت.
به هر حال وجود اتوماسیون در یک اتاق سرور ضروری بوده و شرکت ها/سازمان ها/ادارات نیز باید توجه بسیاری به آن داشته باشند، در غیر این صورت پیامدهای خوبی به دنبال نخواهد بود
سیستم های اطفاء حریق مناسب جهت دیتاسنترها و اتاق های سرور:
در درجه اول گازهای تمیز همچون FM-200، Novec 1230، Inert Gas و سایر گازهای ذکر شده دراستاندارد NFPA 2001، پیشنهاد می شود. همچنین استفاده از سیستم های Oxygen Reduction و Watermist جهت استفاده در اتاق سرور با محدودیت هایی روبرو است که می بایست مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. استفاده از سیستم آیروسل (Aerosol) در اتاق سرور به عنوان گزینه اصلی توصیه نمی شود.
خصوصیات کلی یک سیستم اطفاء حریق مناسب از نوع Total Flooding در اتاق سرور استاندارد شامل موارد زیر است:
- قدرت اطفاء کنندگی در کلاس C و A حریق
- قابلیت نفوذ پذیری بالا
- نداشتن پسماند
- عایق الکتریسیته
- نداشتن خطر جانی برای افراد
- سرعت عملکرد و برگشتن سریع سیستم به حالت نرمال
- آسیب نرساندن به تجهیزات
- تناسب مالی با ارزش دیتا و سخت افزار مورد استفاده
- امکان جایگزینی سریع پس از عملکرد
مضرات اتاق سرور استاندارد
اتاق سرور یکی از بخش های مهم هر سازمان و شرکت محسوب می شود که باید نگهداری کاملی از آنها صورت گیرد. در این میان اگرچه فوایدی از اتاق سرور می توان مشاهده کرد امامضرات اتاق سرور را نیز باید در نظر گرفت. سازمان ها و شرکت ها باید توجه کاملی به مضرات اتاق سرور داشته باشند زیرا ممکن است در نهایت خطرات و ضررهای بزرگی را برای طرف های مقابل به دنبال داشته باشند.
از جمله مضرات اتاق سرور باید به تهدیداتی اشاره کرد که همیشه اتاق های سرور را دنبال می کنند. این تهدیدات که باید آنها را مضرات اتاق سرور نیز محسوب کرد شامل عوامل متعددی می شوند که باید به افزایش درجه دما، رطوبت بالا هوا، جنبش ، قطعی برق و سرقت اشاره کرد.
البته هر یک از عوامل فوق توضیحاتی داشته که در ادامه می توانید بیشتر درباره آنها اطلاعات کسب کنید:
۱– جنبش
حرکات ناخواسته در اتاق سرور استاندارد آسیبی به هارد سرورها وارد می کند که در نتیجه داده ها موجود در آن را با مشکل ایجاد خواهد کرد. حرکت افراد، حرکت وسایل نقلیه و برخی از این قبیل موجب می شود تا حرکت های ناخواسته ای را به دنبال داشته که- فرجام بدی دارد. این حرکت های ناخواسته که به آن ارتعاش نیز گفته می شود، درایوهای سرور را دچار اختلال می کند که این اختلال ممکن است به حذف داده های درون سرور بیانجامد. بنابراین نباید به حرکت کردن در اتاق های سرور پرداخت و بایستی بیشتر کارها را به شکل آهسته انجام داد.
۲– قطعی برق
قطع برق یکی از بزرگترین عوامل تهدید کننده اتاق سرور است. زیرا هارد درایو سرورها بوسیله برق می توانند انرژی داشته و فعال باشند و قطعی مکرر می تواند آسیب بزرگی را به این درایوها وارد کند. آسیبی که همچون جنبش می تواند موجب پاک شدن داده های درون هارد سرور شود. از این رو بایستی سیستم هوشمندی را به کار گرفته تا از قطعی برق جلوگیری کرده تا آسیبی متوجه سرورها نشود.
۳– رطوب هوا
رطوبت یکی از تهدیدات مهم هر اتاق سرور است. رطوبت بالای هوا موجب می شود تا سخت افزارهایی چون پردازنده و درایوهای سرور دچار پوسیدگی شده که در نهایت نابودی آنها را به دنبال دارد. بنابراین بایستی مانع از به وجود آمدن رطوب در این اتاق ها شد زیرا ضرر بزرگی را به وجود خواهد آورد.
۴- افزایش دما
دما یکی از مهم های تهدید اتاق سرور استاندارد به شمار می رود. با افزایش درجه دما اتاق سرور، سخت افزار سرورها دچار اختلالی شده که ناشی از افزایش دما آنها بوده و بایستی با استفاده از سیستم خنک کننده این موضوع را حل کرد. با افزایش دما سرورها ممکن است در سخت افزار آن مشکلی ایجاد شده و داده ها پاک شوند.
۵– سرقت
برخی افراد برای ضربه زدن به شرکت یا سازمانی سعی می کنند با رجوع به بخش اتاق سرور آن که داده های مهمی را در بر می گیرد، به این اتاق آسیبی وارد کرده و اطلاعات را به سرقت ببرد. از این رو موجب شده تا داده های مهم نابود و سرور دچار اختلالی شود که سازمان یا شرکت موردنظر را با مشکل بزرگی رو به رو خواهد ساخت. بنابراین باید افراد و سیستم نظارتی برای این نوع اتاق ها به کار گرفته شود.