آیا با کابل کشی شبکه ساخت یافته آشنا هستید؟ آیا می‌دانید کابل کشی شبکه ساخت یافته چیست؟ اگر پاسخ شما منفی است تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
کابل کشی شبکه ساخت یافته Structured Cabling چیست؟
به زیرساخت های کابل‌کشی جهت ایجاد ارتباط میان اجزاء شبکه در محیط یک ساختمان یا یک فضای خاص گفته میشود. در واقع می‌توان کابل‌کشی ساخت‌یافته را مجموعه ای از اصول و روشهای استاندارد دانست که این مجموعه، خود به زیر مجموعه‌هایی تقسیم میگردد. منظور از زیر مجموعه، بلوک‌های قابل کنترلی است که تجهیزات شبکه در هر بلوک، مستقل از تجهیزات موجود در سایر بلوک‌ها مدیریت و نگهداری می‌شوند.
کابل‌کشي ساخت يافته يعني پيروي از يک سري از استانداردها که اين استانداردها نحوه سيم کشي Data Centerها، ادارات و ساختمان‌ها را براي ارتباطات Data و Voice با استفاده از کابل CAT5E و يا CAT6 و سوکت‌ها (Modular Sockets) مشخص مي‌کنند علاوه بر اين استانداردها مشخص مي‌کنند که چگونه کابلها را با استفاده از توپولوژي Star کابل‌کشي کنيم به طوري که همه ي پريزها (Outletها) به يک Patch Panel مرکزي متصل شود.
اجزاء سیستم کابل کشی شبکه ساخت یافته
به طور کلی، اجزاء کابل کشی ساخت یافته به پنج قسمت اصلی تقسیم میشود که هر کدام از این قسمت‌ها، دارای ویژگی‌ها و استانداردهای مشخص شده ای می‌باشند. این قسمت ها عبارت اند از:
• نقطه ی علامت گذاری (Demarcation point) :
منظور از نقطه علامت گذاری، محلی در نزدیکی ساختمان (یا داخل آن) است که کابل‌کشی شرکت مخابرات به پایان رسیده و کابل‌کشی‌های ارتباطی داخل ساختمان مورد نظر آغاز میگردد. در واقع در این محل تجهیزاتی نصب میگردد که امکان ارتباط میان شبکه‌ی ایجاد شده در داخل ساختمان و شرکت مخابرات را فراهم می‌سازد. این ارتباط می‌تواند از طریق خطوط تلفن، خطوط اجاره ای یا … باشد.
• اتاق تجهیزات یا ارتباطات (Equipment or Telecommunication Room) :
منظور از اتاق های تجهیزات یا ارتباطات، به اتاق هایی گفته میشود که محل قرار‌گیری تجهیزات اصلی شبکه و همچنین تجهیزات مخابراتی می‌باشد. کلیه اتصالات اصلی درشبکه، در این اتاق‌ها انجام می‌گیرد. اغلب به این اتاق‌ها، اتاق MC یا Main Cross Room نیز گفته میشود.
• کابل‌کشی عمودی (Vertical Cabling) :
در هر طبقه از ساختمان به اتاقی نیاز است که تجهیزات اصلی مانند سوییچ شبکه و … در آن قرار گیرد و کل کابل‌های کشیده شده در ساختمان با آن ختم شوند. این اتاق ها که با نام اتاق ER یا Equipment Room نیز شناخته می‌شوند، پس از اتاق MC مهمترین محل در ساختمان (یا شبکه) می‌باشند. حال جهت ایجاد ارتباط میان این اطاق‌ها و اتصال آنها به اتاق MC کابل‌کشی‌هایی باید انجام پذیرد. با توجه به اینکه این اتاق در طبقات مختلفی از ساختمان قرار دارند، کابلها باید به صورت عمودی در بین طبقات کشیده شوند. این نوع کابل‌کشی، به کابل‌کشی عمودی معروف است و مهمترین قسمت کابل‌کشی در شبکه می‌باشد.
• کابل‌کشی افقی (Horizontal Cabling) :
منظور از کابل کشی افقی در کابل کشی شبکه ساخت یافته، انجام کابل‌کشی میان تجهیزات داخل اتاق تجهیزات و پریزهای شبکه موجود در اتاق‌های کاری کاربران می‌باشد. این کابل‌کشی، از طریق داکت‌ها، ترانک و مسیرهایی که بر روی دیوارها و یا در سطح زمین نصب شده اند و همچنین در بعضی موارد از طریق مسیرهایی که از داخل کف کاذب و یا سقف کاذب عبور می‌کنند انجام می‌پذیرد.
• محیط کاری (Work Area) :
محیط کاری، به محوطه یا اتاقی گفته میشود که تجهیزات کاربران پایانی در آن قرار می‌گیرد. منظور از کاربران پایانی، همان کاربران شبکه می‌باشد که از طریق وسایل و ماشین‌های مختلف (مانند کامپیوترهای رومیزی، لپ تاپ، پرینتر، تلفن و …) با شبکه ارتباط برقرار می‌نمایند. این اتاق (محیط) محل انجام اتصال میان ماشین‌های کاربران و پریز های شبکه می‌باشد.
نکات مهم در کابل کشی شبکه ساخت یافته
در تصميم گيري و نقشه کشي براي سيستم هايي با کابل کشي ساخت يافته (Structured Cabling) به نکات زير دقت کنيد:
۱- شبکه ها هرگز کوچک تر و ساده تر نمی شوند.
۲- براي Voice و Data يک سيستم کابل کشي واحد طراحي کنيد.
۳- هميشه بيش از نياز فعلي Outlet يا پريز نصب کنيد. پريز های اضافه ها خيلي زود کاربرد خواهند داشت.
۴- از استاندارد هاي کابل کشي ساخت يافته استفاده کنيد نه استاندار دهاي خودتان (به طور مثال اگر يک استاندارد نـوع رسـانه انتقـال رادر فواصل دور، فيبر نوري تشخيص داد حتما همان استاندارد را رعايت کنيد.)
۵- از کابل ها و اجزاي با کيفيت استفاده کنيد چرا که کابل کشي پايه و اساس شبکه شماست اگر کابل کشي شما با شکست مواجـه شـودبقيه موضوعات هر چند به بهتريين شکل باشند، اما اهميتي ندارد.
۶- دقت کنيد که هميشه قيمت بالا دليل بر کيفيت بالا نيست. بر اساس اعتبار شرکت سازنده و کارايي کـه اثبـات شـده باشـد انتخـابکنيد و نه بر اساس قيمت.
۷- در مورد هزين ههاي نصب خساست به خرج ندهيد و هزينه کنيد. بهترين کابلها و بهترين اجرا نيز بايد صحيح و مناسب نصب شوند.
۸- براي تکنولوژي هاي سريع تر نسبت به آنچه اکنون عمومي است برنامـه ري ـزي کني ـد. اينکـ ه اترنـ ت1000BaseT الان لازم بـه نظـرنم يرسد دليل نم يشود که ۵ سال بعد نيز نياز نباشد.
۹- مستند سازي (تهيه Documentation) هر چند خلاصه چيزي است که لازم است در حين کابل کشي انجام شود اگر منتظر بمانيد و کار امروز را به فردا بيندازيد ممکن است مسائل و فشار هاي آينده باعث شود ب يخيال آن شويد.
نکات مهم در محیط های دارای کابل کشی شبکه ساخت یافته
در کل، در يک محيط با کابل کشي شبکه ساخت يافته برخي موارد، به وضوح مشاهده مي شوند؛ از جمله:
- از پريز (کيستون) به جاي اتصال مستقيم استفاده شده است.
- بيش از نياز فعلي پريز در نظر گرفته شده است.
- از داکت براي مديريت کابل ها استفاده شده است.
- جاهايي که کابل برق و شبکه در کنار هم قرار مي گيرند، از داکت هاي ويژه که دو مسير دارد استفاده شده است.
- از Rack براي محافظت از سوئيچ استفاده شده است.
- براي شماره گذاري کابل ها از شماره هاي ويژه کابل شبکه استفاده شده است.
- قطعات با توجه به اعتبار توليد کننده انتخاب شده اند و نه با توجه به قيمت.
- شبکه، داراي مستندات است و مستندسازي در حين پياده سازي شبکه انجام شده است.
- شبکه براي نسل هاي آينده طراحي شده است.
- سوکت ها داراي روکش هستند و به خوبي پانج شده اند طوري که روکش کابل دقيقا داخل سوکت قرار گرفته است.
90>L1+L2+L3
اهميت کابل کشي ساخت یافته مطمئن (Reliable Cabling)
طبق تحقيقات:
- کابل کشي نوعا کمتر از ۱۰% کل هزينه زيربناي شبکه است.
- طول عمر سيستم کابل کشي بيش از ۶۱ سال است.
- بيش از ۷۰% مشکلات مرتبط با شبکه به دليل تکنيک هاي کابل کشي ضعيف و مشکلات کابل هاي اجزاي شبکه است.
پياده سازي هر شبکه کامپيوتري به سه مرحله زير تقسيم مي شود:
۱- مرحله شناخت و امکان سنجي.
۲- مرحله طراحي .
۳- مرحله اجرا .
مرحله شناخت و امکان سنجي: در اين بخش در مورد هزينه ها و امکانات محيط صحبت میشود اگر تشخيص داده شود که چه نوع شبکه اي مورد توافق است به مرحله طراحي خواهيم رفت.
مرحله طراحي: طراحي شبکه هاي کامپيوتري به دو بخش کلي Passive و Active تقسيم بندي میشود و هر يک شامل طراحي مفهومي، طراحي پايه و طراحي تفصيلي است.
طراحي مفهومي: مشخص نمودن تعريف و اهداف کلان پروژه با توجه به گزارش مرحله شناخت و امکانسنجي است .
طراحي پايه: ارائه راه حل هاي مناسب، تعيين محدوده کابل، برآورد اوليه و مقايسه راه ح لها و انتخاب بهترين راه حل .
طراحي تفصيلي: تهيه طرح اجرايي هر سازمان، ارائه برنامه زمانبندي نصب و اجرا و تهيه فهرست کليه تجهيزات مورد نياز .
مرحله اجرا: پس از تعيين اهداف و تهيه طرح اجرايي، در اين مرحله اقدامات لازم جهت پياده سازي سيستم کابل کشي آغاز ميشود.
عمده ترين دلايل نياز به يك سيستم کابل کشی شبکه ساخت یافته
۱- كابل كشي منشأ درصد زيادي از مشكلات هر شبكه است هر چند هزينه هاي اين بخش سهم ناچيزي از هزينه هاي شبكه را به خود اختصاص مي دهد.
۲- تعويض يا ارتقاي كابل كشي درون ساختمان به راحتي امكان پذير نيست و كابل كشي يك سرمايه گذاري طولاني مدت به حساب مي آيد كه بايد بتواند به چندين نسل از سخت افزار و نرم افزار سرويس دهد.
۳- كابل كشي ساخت يافته قطعه بندي( Segmentation) شبكه را ساده مي كند و اين امر در كنترل ترافيك شبكه تأثير می گذارد.
۴- در كابل كشي ساخت يافته جابجايي، اضافه كردن و تغييرات در شبكه به راحتي امكان پذير مي گردد و اين براي سازمان هايي با جابجايي زياد بسيار با اهميت است.
۵- در كابل كشي شبکه ساخت يافته نگهداري و رفع عيب ساده تر شده و مديريت آن مؤثر تر خواهد بود.
۶- كابل كشي از لحاظ جغرافيايي در اطراف فضاي كار گسترش مي يابد.
۷- در اين سيستم هر عيب منحصر به بخش خود بوده و از بقيه قسمت ها جدا بوده در نتيجه بدون وجود كابل كشي ساخت يافته ،عيب يابي مشكل و پرهزينه مي باشد.
۸- كابل كشي ساخت يافته از فراهم بودن نيازهاي فيزيكي لازم و ارتباطات اطمينان ميدهد (با توجه به پارامترهايي مثل حداكثر فاصله ،تداخل نويز، مسائل ايمني و… ).
۹- امكان مديريت سيستم كابل كشي و مستندسازي آن را فراهم مي آورد.
مزایای استفاده از کابل کشی شبکه ساخت یافته
ثبات و پایداری
در یک سیستم کابل‌کشی ساخت‌یافته، به دلیل رعایت استانداردها و اجرای کابل‌کشی بر طبق اصول و روشهای تعیین شده از سوی سازمانهای استانداردسازی شبکه، نیازی به ایجاد تغییرات مداوم در ساختار کابل‌کشی نمی باشد و این امر موجب می شود تا این سیستم ثابت مانده و پایداری آن در طی زمان حفظ گردد.
پشتیبانی از تجهیزات سازندگان مختلف
چون در این ساختار، استانداردها تعیین کننده ی اصول و روشهای کار می باشند، بنابراین هیچ گونه تضاد و یا ناساز گاری در ساختار این سیستم دیده نخواهد شد. این بدین معناست که شبکه می تواند از تجهیزات تولید شده توسط سازندگان مختلف (چه تجهیزات نرم افزاری و چه سخت افزاری) حمایت نموده و بدون نیاز به تمرکز بر روی یک سازنده خاص (یا یک مارک خاص) به کار خود ادامه دهد.
سادگی در جابجایی، اضافه کردن و ایجاد تغییر
همانگونه که گفته شد، سیستم کابل‌کشی ساخت‌یافته ، از ساختاری کاملا منطبق بر استانداردها برخوردار می باشد. بنابراین در ابتدای طراحی و راه اندازی این سیستم هر گونه تغییر یا جابجایی در شبکه پیش بینی شده و امکان اضافه کردن یا ایجاد تغییرات در آن فراهم میگردد.
سادگی در عیب یابی
چون این ساختار به صورتی کاملا منظم و اصولی پیاده سازی می گردد، عیب یابی و کشف خطا نیز در آن بسیار ساده خواهد بود و کافی است که با انجام بررسی های ساده به مشکل مورد نظر دست یافت.
پشتیبانی از کاربردهای آینده
در کابل کشی شبکه ساخت یافته ، از کاربردهایی که در آینده ممکن است ایجاد شوند مانند کاربردهای چند رسانه ای، ویدئو کنفرانس ها و … به راحتی و بدون نیاز به ارتقاء سیستم پشتیبانی می شود (زیرا در همان ابتدا این نیازها پیش بینی می شوند).
در کابل‌کشی ساخت‌یافته ، شبکه به بلوک هایی تقسیم می شود. در صورت بروز مشکل در شبکه ، هر بلوک به طور جداگانه تست می شود و خطایی که در شبکه رخ داده است کشف و برطرف می گردد. به عبارت دیگر، خطایی که در یک قسمت رخ می دهد فقط مربوط به همان قسمت می باشد و بر سایر قسمت ها تاثیری ندارد.
کاهش هزینه ها
چون در این نوع کابل کشی شبکه ساخت یافته کلیه مراحل طبق استاندارد انجام می شود، نسبت به سیستم هایی که فاقد استاندارد می باشند، نیازی به صرف هزینه های زیاد بابت بروز مشکل در شبکه یا ایجاد تغییرات در آن نیست و اصلی ترین هزینه زمانی پرداخت می شود که برای اولین بار سیستم طراحی و راه اندازی می گردد. پس از این مرحله، اکثر هزینه ها مربوط به نگهداری تجهیزات می باشد که این هزینه ها در قبال سیستم های فاقد استاندارد بسیار ناچیز می باشند.
طراحی و راه اندازی کابل‌کشی ساخت‌یافته، به وسیله ی مجموعه ای از استانداردها که کابل‌کشی مراکز داده، اداره ها و ساختمان های آپارتمانی را به کمک انواع کابل ها مشخص می نمایند، اداره می گردد. این استانداردها جهت انتقال داده ها ، صدا و تصویر به کمک کابل هایی مانندCat-5e (Category 5e) ، فیبر نوری (Fiber Optic) و کانکتورهای مربوط به آنها تعریف شده اند.
در واقع این استانداردها چگونگی ایجاد اتصال میان پریزهای شبکه و نقاط مرکزی شبکه را مشخص می نمایند. جهت انجام اتصال، کابل های موجود در اتاق های کاری ابتدا به پچ پنل (Patch Panel) های موجود در اتاق تجهیزات متصل شده (این پچ پنل ها معمولا دارای عرضی به اندازه 19 اینچ می باشند و مطابق با رک های 19 اینچ ساخته می شوند)و سپس به کمک کابل هایی کوتاه با نام پچکورد (PatchCord) به سوییچ شبکه یا سوییچ های تلفن متصل می گردد.
جهت برقراری ارتباط میان پچ نل و سوییچ شبکه ، و همچنین بر قراری ارتباط میان کامپیوترهای کاربران و پریز شبکه ، نیازمند کابلی از نوع مستقیم یا straight-through هستیم.(کابلی که در دو طرف آن دو کانکتور متصل شده و تمام رشته های آن به صورت یکسان و بدون تغییر در ترتیب رنگ به این کانکتورها وصل شده است (
